ลาคลอดใหม่ 120 วัน ประกาศใช้แล้ว HR ต้องปรับตัวอย่างไรในปี 2568?
ลาคลอด 120 วัน เป็นสิทธิใหม่ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานฉบับล่าสุด ที่เพิ่มวันลาให้ลูกจ้างหญิง พร้อมสิทธิค่าจ้างตามเกณฑ์กฎหมาย เพื่อสนับสนุนคุณแม่หลังคลอดและครอบครัวไทย โดย HR จำเป็นต้องอัปเดตนโยบาย สวัสดิการ และระบบ Payroll ให้รองรับการคำนวณสิทธิใหม่ เพื่อป้องกันความคลาดเคลื่อนและความเสี่ยงด้านกฎหมายแรงงาน
เมื่อวันที่ 15 กันยายน 2568 ที่ประชุมวุฒิสภาเห็นชอบ ร่างแก้ไข พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน (ฉบับที่ 9) พ.ศ. 2568
เพิ่มสิทธิการลาคลอดจาก เดิม 98 วัน → เป็น 120 วัน เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตแรงงานหญิงและสนับสนุนครอบครัวไทยให้มีเวลาเลี้ยงดูบุตรในช่วงพัฒนาการสำคัญซึ่งเป็นประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศ มีความมั่นคงในการทำงานและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
พระราชบัญญัตินี้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อ 7 พฤศจิกายน 2568 และมีผลบังคับใช้ตั้งแต่ 7 ธันวาคม 2568 เป็นต้นไป
ลาคลอดใหม่ 120 วัน เปลี่ยนแปลงอะไรบ้าง?
กลุ่มผู้มีสิทธิ | สิทธิที่ได้รับ | ค่าจ้าง |
ลูกจ้างหญิง | ลาคลอดได้สูงสุด 120 วัน | ได้รับค่าจ้าง 60 วัน |
ลูกจ้างหญิง (เลี้ยงดูบุตรต่อเนื่องกรณีเจ็บป่วย/พิการ) | ลาเพิ่ม 15 วัน | ได้รับค่าจ้าง 50% |
คู่สมรส (บิดา/คู่สมรสตามกฎหมาย) | ลาเพื่อช่วยเลี้ยงดูบุตร 15 วัน ภายใน 90 วันก่อน/หลังคลอด | ได้รับค่าจ้าง 100% |
มิติใหม่ของสวัสดิการครอบครัว:
→ คุณแม่มีเวลาฟื้นตัวและเลี้ยงลูกมากขึ้น
→ คุณพ่อ/คู่สมรสมีบทบาทร่วมในการดูแล
→ เด็กทารกได้รับการดูแลในช่วงพัฒนาการสำคัญ
เพราะ “การคลอดลูก” ไม่ใช่แค่การลา แต่เป็นช่วงเวลาที่สำคัญที่สุดของครอบครัว
HR ที่เข้าใจ จะช่วยสร้างวัฒนธรรมการทำงานที่อบอุ่นและปลอดภัย
และระบบที่ดี จะช่วยให้การดูแลคน ไม่กลายเป็นภาระเอกสาร
ผลกระทบต่อองค์กรและ HR ต้องเตรียมอะไรบ้าง
ผลกระทบ | สิ่งที่ต้องดำเนินการ |
พนักงานลาคลอดนานขึ้น | วางแผนกำลังคน และเตรียมหาคนทำงานทดแทนชั่วคราว |
ค่าใช้จ่ายและงบประมาณเปลี่ยนแปลง | ประเมินงบประมาณสวัสดิการล่วงหน้า |
โครงสร้างสวัสดิการต้องปรับปรุง | อัปเดตคู่มือพนักงาน / Policy ให้สอดคล้องกฎหมาย |
ระบบ HR / Payroll ต้องคำนวณตามสิทธิ์ใหม่ | ปรับระบบให้รองรับการจ่าย 50% / 100% อย่างถูกต้อง |
คำนวณสิทธิลาคลอดไม่ผิดพลาด หากมีระบบช่วยจัดการอัตโนมัติ
เพื่อให้การคำนวณสิทธิการลาไม่ผิดพลาด HR ควรใช้ระบบที่สามารถ:
✔ บันทึกวันลาอย่างเป็นระบบ
✔ คำนวณค่าแรงตามอัตราสิทธิ์อัตโนมัติ (50%, 100%)
✔ เชื่อมข้อมูลวันลา → เงินเดือน โดยไม่ต้องคีย์ซ้ำ
✔ ออกรายงานตรวจสอบย้อนหลังได้
COACH HCM ช่วยให้ HR ทำงานง่ายขึ้น เพราะ:
- ระบบเชื่อมข้อมูลลางานกับ Payroll โดยอัตโนมัติ
- ค่าจ้างในช่วงลาคำนวณตามหลักกฎหมายแรงงาน
- ตรวจสอบย้อนหลังได้
อธิบายง่าย ๆ คือ HR ไม่ต้องกลัวคำนวณผิดอีกต่อไป
บทสรุป
การเพิ่มสิทธิ ลาคลอด 120 วัน เป็นก้าวสำคัญของแรงงานไทย แต่ก็เป็นความท้าทายใหม่ที่ HR ทุกองค์กรต้องปรับตัว หากองค์กรมี ระบบ HR & Payroll ที่รองรับการคำนวณอัตโนมัติ การบริหารสวัสดิการและงบประมาณจะง่ายขึ้นมาก และสร้างประสบการณ์ที่ดีให้พนักงานได้จริง
อ้างอิง
https://ratchakitcha.soc.go.th/documents/89818.pdf
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง:
ปฏิทินวันหยุด 2569 และแนวทางการวางแผนกำลังคน
Q&A: คำถามที่พบบ่อย
1) ลูกจ้างลาคลอดไม่ครบ 120 วัน แต่อยากกลับมาทำงานก่อนครบกำหนดได้หรือไม่ ???
ตอบ: ลูกจ้างมีสิทธิลาคลอดสูงสุด 120 วัน แต่ ไม่จำเป็นต้องใช้สิทธิ์ลาครบทั้งหมดหากลูกจ้างพร้อมกลับมาทำงาน
การกลับมาทำงานก่อนครบกำหนดสามารถทำได้ โดยต้องเป็น ความสมัครใจของลูกจ้าง และ นายจ้างยินยอม
2) เมื่อลาคลอดครบ 120 วัน แต่ได้รับค่าจ้างจากนายจ้างเพียง 60 วัน ส่วนที่เหลือจะได้รับเงินจากไหน???
ตอบ: ลูกจ้างจะได้รับเงินทดแทนจาก กองทุนประกันสังคม ตามพระราชบัญญัติกองทุนประกันสังคม ปัจจุบันจ่ายให้ 45 วัน แต่สำนักงานประกันสังคมกำลังพิจารณาปรับเพิ่มเป็น 60 วัน ซึ่งต้องรอประกาศจากสนง.ประกันสังคมอีกครั้ง
3) เดิมกฎหมายให้ลาคลอดได้ 98 วัน รวมวันลาไปตรวจครรภ์ 8 วัน พอแก้เป็น 120 วัน ยังรวมวันตรวจครรภ์อยู่หรือไม่???
ตอบ: ยังรวมวันลาไปตรวจครรภ์อยู่ในจำนวน 120 วันเช่นเดิม
4) คู่สมรส ที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกับภรรยา แต่มีใบเกิดหรือใบรับรองบุตรที่ระบุว่าเป็นบิดา สามารถใช้สิทธิลาช่วยภรรยาคลอด 15 วันได้หรือไม่???
ตอบ: ได้ ตาม มาตรา ๖๕ แห่งพระราชบัญญัติกองทุนประกันสังคม กำหนดว่า ผู้ประกันตนมีสิทธิได้รับประโยชน์ทดแทนกรณีคลอดบุตร ทั้งสำหรับภริยาที่จดทะเบียนสมรส และหญิงที่อยู่กินกันฉันสามีภริยาโดยเปิดเผย
ดังนั้นกรณีไม่ได้จดทะเบียนแต่หลักฐานยืนยันชัดเจนว่าสมรสโดยพฤตินัย ก็สามารถใช้สิทธินี้ได้
5) ถ้าพนักงานเริ่มลาคลอดก่อนวันที่ 7 ธันวาคม 2568 (วันที่กฎหมายใหม่มีผลใช้บังคับ) จะได้รับสิทธิตามกฎหมายใหม่หรือไม่???
ตอบ: หากการลาคลอดมีช่วงเวลาลาครอบคลุม วันที่ 7 ธันวาคม 2568 หรือหลังจากนั้น ก็ถือว่าลูกจ้างได้รับสิทธิตามพระราชบัญญัติฉบับใหม่ คือ
– สิทธิลาคลอดรวม 120 วัน
– ได้รับค่าจ้างระหว่างลาไม่เกิน 60 วัน
6) หากบุตรที่คลอดมีภาวะเจ็บป่วยหรือพิการ ลูกจ้างสามารถลาเพิ่มเติมได้หรือไม่ และได้รับค่าจ้างอย่างไร?
ตอบ: กฎหมายใหม่นี้ได้เพิ่มสิทธิให้ลูกจ้างหญิงที่บุตรที่คลอดมีภาวะเจ็บป่วย พิการ หรือมีความผิดปกติ สามารถลาต่อเนื่องเพื่อดูแลบุตรได้อีกไม่เกิน 15 วัน โดยต้องมีใบรับรองแพทย์รับรอง
การจ่ายค่าจ้าง: นายจ้างต้องจ่ายค่าจ้างให้แก่ลูกจ้างในวันลาเพื่อดูแลบุตรที่ป่วยนี้ ในอัตราร้อยละ 50 ของค่าจ้าง สำหรับวันลานั้น ๆ
