Coach HCM

ลาคลอด 120 วัน สิทธิใหม่ตามกฎหมายคุ้มครองแรงงานที่ HR ต้องรู้

ลาคลอด

ลาคลอดใหม่ 120 วัน ประกาศใช้แล้ว HR ต้องปรับตัวอย่างไรในปี 2568?

ลาคลอด 120 วัน เป็นสิทธิใหม่ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานฉบับล่าสุด ที่เพิ่มวันลาให้ลูกจ้างหญิง พร้อมสิทธิค่าจ้างตามเกณฑ์กฎหมาย เพื่อสนับสนุนคุณแม่หลังคลอดและครอบครัวไทย โดย HR จำเป็นต้องอัปเดตนโยบาย สวัสดิการ และระบบ Payroll ให้รองรับการคำนวณสิทธิใหม่ เพื่อป้องกันความคลาดเคลื่อนและความเสี่ยงด้านกฎหมายแรงงาน

เมื่อวันที่ 15 กันยายน 2568 ที่ประชุมวุฒิสภาเห็นชอบ ร่างแก้ไข พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน (ฉบับที่ 9) พ.ศ. 2568
เพิ่มสิทธิการลาคลอดจาก เดิม 98 วัน เป็น 120 วัน เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตแรงงานหญิงและสนับสนุนครอบครัวไทยให้มีเวลาเลี้ยงดูบุตรในช่วงพัฒนาการสำคัญซึ่งเป็นประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศ มีความมั่นคงในการทำงานและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น 

พระราชบัญญัตินี้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อ 7 พฤศจิกายน 2568 และมีผลบังคับใช้ตั้งแต่ 7 ธันวาคม 2568 เป็นต้นไป

ลาคลอดใหม่ 120 วัน เปลี่ยนแปลงอะไรบ้าง?

กลุ่มผู้มีสิทธิ

สิทธิที่ได้รับ

ค่าจ้าง

ลูกจ้างหญิง

ลาคลอดได้สูงสุด 120 วัน

ได้รับค่าจ้าง 60 วัน

ลูกจ้างหญิง (เลี้ยงดูบุตรต่อเนื่องกรณีเจ็บป่วย/พิการ)

ลาเพิ่ม 15 วัน

ได้รับค่าจ้าง 50%

คู่สมรส (บิดา/คู่สมรสตามกฎหมาย)

ลาเพื่อช่วยเลี้ยงดูบุตร 15 วัน ภายใน 90 วันก่อน/หลังคลอด

ได้รับค่าจ้าง 100%

มิติใหม่ของสวัสดิการครอบครัว:
  คุณแม่มีเวลาฟื้นตัวและเลี้ยงลูกมากขึ้น
  คุณพ่อ/คู่สมรสมีบทบาทร่วมในการดูแล
  เด็กทารกได้รับการดูแลในช่วงพัฒนาการสำคัญ

เพราะ “การคลอดลูก” ไม่ใช่แค่การลา แต่เป็นช่วงเวลาที่สำคัญที่สุดของครอบครัว
HR ที่เข้าใจ จะช่วยสร้างวัฒนธรรมการทำงานที่อบอุ่นและปลอดภัย
และระบบที่ดี จะช่วยให้การดูแลคน ไม่กลายเป็นภาระเอกสาร

ผลกระทบต่อองค์กรและ HR ต้องเตรียมอะไรบ้าง

ผลกระทบ

สิ่งที่ต้องดำเนินการ

พนักงานลาคลอดนานขึ้น

วางแผนกำลังคน และเตรียมหาคนทำงานทดแทนชั่วคราว

ค่าใช้จ่ายและงบประมาณเปลี่ยนแปลง

ประเมินงบประมาณสวัสดิการล่วงหน้า

โครงสร้างสวัสดิการต้องปรับปรุง

อัปเดตคู่มือพนักงาน / Policy ให้สอดคล้องกฎหมาย

ระบบ HR / Payroll ต้องคำนวณตามสิทธิ์ใหม่

ปรับระบบให้รองรับการจ่าย 50% / 100% อย่างถูกต้อง

ลาคลอด-120-วัน

คำนวณสิทธิลาคลอดไม่ผิดพลาด หากมีระบบช่วยจัดการอัตโนมัติ

เพื่อให้การคำนวณสิทธิการลาไม่ผิดพลาด HR ควรใช้ระบบที่สามารถ:

✔ บันทึกวันลาอย่างเป็นระบบ
คำนวณค่าแรงตามอัตราสิทธิ์อัตโนมัติ (50%, 100%)
✔ เชื่อมข้อมูลวันลา → เงินเดือน โดยไม่ต้องคีย์ซ้ำ
✔ ออกรายงานตรวจสอบย้อนหลังได้

COACH HCM ช่วยให้ HR ทำงานง่ายขึ้น เพราะ:

  • ระบบเชื่อมข้อมูลลางานกับ Payroll โดยอัตโนมัติ
  • ค่าจ้างในช่วงลาคำนวณตามหลักกฎหมายแรงงาน
  • ตรวจสอบย้อนหลังได้

อธิบายง่าย ๆ คือ HR ไม่ต้องกลัวคำนวณผิดอีกต่อไป

บทสรุป

การเพิ่มสิทธิ ลาคลอด 120 วัน เป็นก้าวสำคัญของแรงงานไทย แต่ก็เป็นความท้าทายใหม่ที่ HR ทุกองค์กรต้องปรับตัว  หากองค์กรมี ระบบ HR & Payroll ที่รองรับการคำนวณอัตโนมัติ การบริหารสวัสดิการและงบประมาณจะง่ายขึ้นมาก และสร้างประสบการณ์ที่ดีให้พนักงานได้จริง

Q&A: คำถามที่พบบ่อย

1) ลูกจ้างลาคลอดไม่ครบ 120 วัน แต่อยากกลับมาทำงานก่อนครบกำหนดได้หรือไม่ ???

ตอบ: ลูกจ้างมีสิทธิลาคลอดสูงสุด 120 วัน แต่ ไม่จำเป็นต้องใช้สิทธิ์ลาครบทั้งหมดหากลูกจ้างพร้อมกลับมาทำงาน
การกลับมาทำงานก่อนครบกำหนดสามารถทำได้ โดยต้องเป็น ความสมัครใจของลูกจ้าง และ นายจ้างยินยอม

2) เมื่อลาคลอดครบ 120 วัน แต่ได้รับค่าจ้างจากนายจ้างเพียง 60 วัน ส่วนที่เหลือจะได้รับเงินจากไหน???

ตอบ: ลูกจ้างจะได้รับเงินทดแทนจาก กองทุนประกันสังคม ตามพระราชบัญญัติกองทุนประกันสังคม ปัจจุบันจ่ายให้ 45 วัน แต่สำนักงานประกันสังคมกำลังพิจารณาปรับเพิ่มเป็น 60 วัน ซึ่งต้องรอประกาศจากสนง.ประกันสังคมอีกครั้ง

3) เดิมกฎหมายให้ลาคลอดได้ 98 วัน รวมวันลาไปตรวจครรภ์ 8 วัน พอแก้เป็น 120 วัน ยังรวมวันตรวจครรภ์อยู่หรือไม่???

ตอบ: ยังรวมวันลาไปตรวจครรภ์อยู่ในจำนวน 120 วันเช่นเดิม

4) คู่สมรส ที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกับภรรยา แต่มีใบเกิดหรือใบรับรองบุตรที่ระบุว่าเป็นบิดา สามารถใช้สิทธิลาช่วยภรรยาคลอด 15 วันได้หรือไม่???

  ตอบ: ได้ ตาม มาตรา ๖๕ แห่งพระราชบัญญัติกองทุนประกันสังคม กำหนดว่า ผู้ประกันตนมีสิทธิได้รับประโยชน์ทดแทนกรณีคลอดบุตร ทั้งสำหรับภริยาที่จดทะเบียนสมรส และหญิงที่อยู่กินกันฉันสามีภริยาโดยเปิดเผย

ดังนั้นกรณีไม่ได้จดทะเบียนแต่หลักฐานยืนยันชัดเจนว่าสมรสโดยพฤตินัย ก็สามารถใช้สิทธินี้ได้

5) ถ้าพนักงานเริ่มลาคลอดก่อนวันที่ 7 ธันวาคม 2568 (วันที่กฎหมายใหม่มีผลใช้บังคับ) จะได้รับสิทธิตามกฎหมายใหม่หรือไม่???

ตอบ: หากการลาคลอดมีช่วงเวลาลาครอบคลุม วันที่ 7 ธันวาคม 2568 หรือหลังจากนั้น ก็ถือว่าลูกจ้างได้รับสิทธิตามพระราชบัญญัติฉบับใหม่ คือ

– สิทธิลาคลอดรวม 120 วัน

– ได้รับค่าจ้างระหว่างลาไม่เกิน 60 วัน

6) หากบุตรที่คลอดมีภาวะเจ็บป่วยหรือพิการ ลูกจ้างสามารถลาเพิ่มเติมได้หรือไม่ และได้รับค่าจ้างอย่างไร?

ตอบ:  กฎหมายใหม่นี้ได้เพิ่มสิทธิให้ลูกจ้างหญิงที่บุตรที่คลอดมีภาวะเจ็บป่วย พิการ หรือมีความผิดปกติ สามารถลาต่อเนื่องเพื่อดูแลบุตรได้อีกไม่เกิน 15 วัน โดยต้องมีใบรับรองแพทย์รับรอง 
การจ่ายค่าจ้าง: นายจ้างต้องจ่ายค่าจ้างให้แก่ลูกจ้างในวันลาเพื่อดูแลบุตรที่ป่วยนี้ ในอัตราร้อยละ 50 ของค่าจ้าง สำหรับวันลานั้น ๆ